Wat doet een geriater precies? En wanneer moet je ernaartoe?
Uitgebreide gids over geriatrische zorg: wat een geriater doet, wanneer je hulp moet zoeken, en hoe deze specialist ouderen helpt gezond en zelfstandig te blijven.
🎯 Snel samengevat
Een geriater is een specialist in ouderengeneeskunde die complexe gezondheidsproblemen bij ouderen behandelt.
- • Wanneer: Bij geheugenklachten, vallen, verwarring, polyfarmacie of snelle achteruitgang
- • Aanpak: Kijkt naar het totaalplaatje - niet alleen de ziekte, maar ook zelfredzaamheid en levenskwaliteit
- • Verwijzing: Je hebt een verwijzing van de huisarts nodig
- • Vergoeding: Volledig gedekt door de basisverzekering (eigen risico van toepassing)
📋 Snel naar:
Wat is een geriater?
Een geriater (ook wel klinisch geriater genoemd) is een medisch specialist die zich specialiseert in ouderengeneeskunde of geriatrie. Deze arts heeft na de studie geneeskunde een jarenlange specialisatie gevolgd om expert te worden in de zorg voor ouderen met complexe gezondheidsproblemen.
In tegenstelling tot andere specialisten die zich vaak richten op één orgaan of aandoening, kijkt een geriater naar het totaalplaatje. Dat betekent niet alleen medische klachten, maar ook:
- Lichamelijke beperkingen en mobiliteit
- Cognitieve functies (geheugen, concentratie)
- Medicijngebruik en bijwerkingen
- Psychisch welzijn en stemming
- Sociale situatie en zelfredzaamheid
- Voedingstoestand en leefstijl
💡 Waarom is dit belangrijk?
Oudere mensen hebben vaak meerdere aandoeningen tegelijk (multimorbiditeit). Een klacht zoals duizeligheid kan komen door medicijnen, hartproblemen, te lage bloeddruk, of een combinatie daarvan. Een geriater is getraind om dit soort complexe puzzels op te lossen en de beste behandeling te vinden die bij de totale situatie past.
Wanneer moet je naar een geriater?
Niet elke oudere heeft een geriater nodig. Voor veel klachten is de huisarts voldoende. Maar er zijn situaties waarbij de expertise van een geriater echt het verschil kan maken:
Signalen dat geriatrische zorg zinvol kan zijn:
🧠 Cognitieve problemen
- • Geheugenklachten die toenemen
- • Verwarring of desoriëntatie
- • Moeite met alledaagse taken
- • Vermoeden van dementie
- • Plotselinge gedragsverandering
⚠️ Valincidenten
- • Herhaaldelijk vallen (2+ keer per jaar)
- • Duizeligheid bij opstaan
- • Balansproblemen
- • Angst om te vallen
- • Onverklaarbare valpartijen
💊 Medicijnproblematiek
- • Polyfarmacie (5+ medicijnen)
- • Bijwerkingen of interacties
- • Onverwachte reacties op medicatie
- • Complexe medicatieschema's
- • Twijfel over noodzaak medicijnen
📉 Algemene achteruitgang
- • Snelle achteruitgang in conditie
- • Gewichtsverlies zonder reden
- • Toenemende afhankelijkheid
- • Verlies van zelfstandigheid
- • Verminderde eetlust en energie
Daarnaast wordt een geriater vaak ingeschakeld bij voorbereiding op een operatie bij kwetsbare ouderen, om risico's in te schatten en de behandeling te optimaliseren.
💬 Tip: Ben je onzeker of geriatrische zorg zinvol is? Bespreek dit altijd eerst met je huisarts. Zij kunnen inschatten of een verwijzing naar een geriater in de buurt nodig is.
Wat onderzoekt een geriater?
Een geriatrisch onderzoek is uitgebreider dan een standaard medisch consult. De geriater neemt vaak 45-60 minuten de tijd voor een eerste afspraak om een volledig beeld te krijgen.
Het Comprehensive Geriatric Assessment (CGA)
Geriaters gebruiken vaak een Comprehensive Geriatric Assessment (uitgebreide ouderenbeoordeling). Dit bestaat uit meerdere onderdelen:
🔍 Wat wordt onderzocht?
1. Medische geschiedenis
Alle aandoeningen, operaties, medicijnen, allergieën en eerdere behandelingen worden in kaart gebracht.
2. Cognitieve functie
Testen voor geheugen, aandacht, taal en probleemoplossend vermogen (bijv. MMSE of MoCA-test).
3. Functionele status
Zelfredzaamheid bij dagelijkse activiteiten: wassen, aankleden, eten, toiletgang, verplaatsen.
4. Mobiliteit en valrisico
Looptest, balans, spierkracht en beoordeling van valgevaar.
5. Voedingstoestand
Gewicht, eetpatroon, ondervoeding en slikproblemen.
6. Psychisch welzijn
Screening op depressie, angst en andere stemmingsproblemen.
7. Sociale situatie
Woonsituatie, mantelzorg, sociaal netwerk en behoefte aan ondersteuning.
Op basis van deze uitgebreide beoordeling maakt de geriater een behandelplan op maat. Dit kan bestaan uit medicatie-aanpassingen, doorverwijzing naar andere specialisten (zoals een fysiotherapeut), hulpmiddelen, of aanpassingen in de thuissituatie.
Verschil tussen geriater en andere specialisten
Er is vaak verwarring over wanneer je naar welke specialist moet. Hier een helder overzicht:
| Specialist | Focusgebied | Wanneer naar toe? |
|---|---|---|
| Geriater | Complexe ouderenzorg, totaalbenadering | Meerdere problemen, vallen, geheugen, polyfarmacie |
| Huisarts | Algemene zorg, eerste lijn | Alle algemene klachten, verwijzer naar specialisten |
| Internist | Inwendige organen | Hart, longen, nieren, diabetes, specifieke aandoening |
| Neuroloog | Zenuwstelsel en hersenen | Parkinson, MS, epilepsie, hersenaandoeningen |
| Psychiater | Psychische aandoeningen | Ernstige depressie, psychose, angststoornissen |
Meer weten over de verschillen? Lees ons artikel over het verschil tussen geriater, internist en neuroloog.
Hoe gaat een eerste afspraak bij de geriater?
Een eerste consult bij de geriater kan spannend zijn. Hier is wat je kunt verwachten:
📝 Voorbereiding eerste afspraak
Neem mee:
- ✓ Alle medicijnen (of een actuele lijst)
- ✓ Verwijsbrief huisarts
- ✓ Medische informatie van andere specialisten
- ✓ Lijst met vragen en zorgen
- ✓ Eventueel een vertrouwenspersoon/mantelzorger
Duur: Eerste afspraak duurt vaak 45-60 minuten. Vervolgafspraken zijn meestal korter (15-30 minuten).
Wat gebeurt er tijdens het consult?
- Kennismaking en anamnese: De geriater stelt uitgebreide vragen over je klachten, medische geschiedenis en dagelijks functioneren.
- Lichamelijk onderzoek: Controle van vitale functies, reflexen, mobiliteit en algemene conditie.
- Cognitieve testen: Bij geheugenklachten worden vaak korte geheugentests afgenomen.
- Bespreking medicatie: Alle medicijnen worden doorgenomen op werkzaamheid en interacties.
- Behandelplan: De geriater legt uit wat er speelt en welke stappen er genomen gaan worden.
Wil je je beter voorbereiden? Lees ons uitgebreide artikel over de eerste afspraak bij de geriater.
Vergoeding en kosten
Geriatrische zorg valt onder de basisverzekering in Nederland. Dat betekent dat je behandeling bij een geriater volledig wordt vergoed, mits je een verwijzing hebt van de huisarts.
✅ Vergoed uit basisverzekering:
- • Poliklinische consulten geriater
- • Diagnostisch onderzoek
- • Behandeling in ziekenhuis
- • Dagbehandeling
- • Klinische opname (indien nodig)
⚠️ Let op:
- • Eigen risico (€385 in 2025) kan van toepassing zijn
- • Zonder verwijzing wordt zorg niet vergoed
- • Sommige hulpmiddelen alleen via aanvullende verzekering
Hoe vind je een goede geriater?
In Nederland werken geriaters voornamelijk in:
- Ziekenhuizen: Vrijwel elk algemeen ziekenhuis heeft een afdeling geriatrie
- Verpleeghuizen: Specialistische ouderenzorg en revalidatie
- Geriatrische poliklinieken: Voor diagnostiek en poliklinische behandeling
- Geheugenpoli's: Gespecialiseerd in dementie en cognitieve problemen
Via onze zoekgids voor geriaters kun je eenvoudig een geriater in jouw regio vinden. Zoek op postcode of plaatsnaam en zie direct welke geriaters bij jou in de buurt praktiseren.
Veelgestelde vragen over geriaters
Wat doet een geriater precies?
Een geriater is een medisch specialist in ouderengeneeskunde die zich richt op complexe gezondheidsproblemen bij ouderen (meestal 65+). De geriater kijkt naar het totaalplaatje: lichamelijke klachten, cognitieve problemen, medicijngebruik, mobiliteit en zelfredzaamheid. Het doel is om de levenskwaliteit en zelfstandigheid van ouderen zo goed mogelijk te behouden.
Heb ik een verwijzing nodig voor een geriater?
Ja, in Nederland heb je een verwijzing van de huisarts nodig om naar een geriater te gaan. De huisarts beoordeelt of geriatrische expertise nodig is en schrijft een verwijsbrief. In sommige gevallen kan ook een specialist in het ziekenhuis doorverwijzen naar de geriater.
Wanneer moet je naar een geriater?
Je gaat naar een geriater bij complexe klachten zoals geheugenproblemen, herhaaldelijk vallen, verwarring, problemen met meerdere medicijnen (polyfarmacie), snelle achteruitgang, of wanneer er sprake is van meerdere aandoeningen tegelijk (multimorbiditeit). Ook bij voorbereiding op een operatie bij kwetsbare ouderen wordt vaak een geriater ingeschakeld.
Wordt een bezoek aan de geriater vergoed?
Ja, behandeling door een geriater valt onder de basisverzekering. Je betaalt wel je eigen risico als je dat nog niet hebt opgemaakt. Geriatrische zorg in het ziekenhuis of via een polikliniek wordt volledig vergoed na verwijzing van de huisarts.
Wat is het verschil tussen een geriater en een huisarts?
De huisarts is de eerste lijn voor algemene medische zorg. Een geriater is een medisch specialist met jarenlange extra opleiding specifiek gericht op complexe ouderenzorg. Geriaters werken vaak in ziekenhuizen of verpleeghuizen en behandelen meerdere problemen tegelijk met een gespecialiseerde, integrale aanpak. Lees meer in ons artikel over geriater vs huisarts.
Hoe lang duurt een behandeling bij de geriater?
Dit verschilt per situatie. Een eenmalig consult kan voldoende zijn voor advies, maar bij complexe problematiek kan een langere begeleiding nodig zijn van enkele maanden tot een jaar. De geriater maakt samen met jou een behandelplan op maat.
Conclusie: wanneer is een geriater de juiste keuze?
Een geriater is niet voor elke oudere nodig, maar kan levensveranderend zijn wanneer er sprake is van complexe problematiek. Denk hierbij aan:
- Meerdere aandoeningen tegelijk die elkaar beïnvloeden
- Geheugenklachten of vermoeden van dementie
- Herhaaldelijke valpartijen zonder duidelijke oorzaak
- Problemen met veel verschillende medicijnen
- Snelle achteruitgang in zelfredzaamheid
- Voorbereiding op grote medische ingrepen
De kracht van een geriater zit in de holistische benadering: niet alleen de ziekte behandelen, maar zorgen dat oudere mensen zo goed mogelijk kunnen blijven functioneren en een goede levenskwaliteit behouden.
Heb je twijfels of geriatrische zorg zinvol kan zijn? Bespreek dit met je huisarts. Zij kunnen inschatten of een verwijzing naar een geriater de juiste stap is.
Op zoek naar een geriater in de buurt?
Vind snel en eenvoudig een geriater bij jou in de buurt via onze landelijke zoekgids.
Vind een Geriater