Geriater vs Huisarts: wie doet wat bij complexe klachten?
Wat is het verschil tussen een geriater en huisarts? Wanneer naar wie toe met je klachten? Ontdek hoe ze samenwerken bij ouderenzorg.
🎯 Snel samengevat
Hoofdverschil:
- • Huisarts: Generalist, eerste aanspreekpunt, behandelt algemene klachten (alle leeftijden)
- • Geriater: Specialist ouderengeneeskunde, complexe problematiek bij 65+, totaalaanpak
Verwijzing: Altijd via huisarts | Samenwerking: Geriater stuurt verslag naar huisarts
📋 Snel naar:
Je hebt klachten en vraagt je af: moet ik naar de huisarts of heb ik een geriater nodig? Misschien heeft je huisarts een verwijzing voorgesteld en vraag je je af waarom. Wat is eigenlijk het verschil tussen deze twee artsen?
In dit artikel leggen we uit wat het verschil is tussen een huisarts en een geriater, wanneer je naar wie moet gaan, en hoe ze samenwerken om de beste zorg voor ouderen te bieden.
Het belangrijkste verschil in één oogopslag
👨⚕️ Huisarts
- ✓ Generalist (brede kennis)
- ✓ Alle leeftijden (baby tot hoogbejaard)
- ✓ Eerste aanspreekpunt
- ✓ Algemene klachten
- ✓ 10 minuten consult
- ✓ Direct toegankelijk
👴 Geriater
- ✓ Specialist (diepgaande kennis ouderen)
- ✓ 65+ (ouderen)
- ✓ Tweede lijn (na verwijzing)
- ✓ Complexe klachten
- ✓ 45-60 minuten consult
- ✓ Verwijzing nodig
De rol van de huisarts bij ouderenzorg
De huisarts is je vaste aanspreekpunt voor alle gezondheidsvragen. Ze kennen je medische geschiedenis, familie-omstandigheden en persoonlijke situatie.
Wat doet de huisarts voor ouderen?
- • Behandeling van veel voorkomende aandoeningen: Verkoudheid, griep, luchtweginfecties, urineweginfecties
- • Chronische aandoeningen monitoren: Diabetes, hoge bloeddruk, COPD controles
- • Medicatie voorschrijven en aanpassen: Standaard medicijnen, herhaalmedicatie
- • Preventieve zorg: Vaccinaties (griepprik, pneumokokken), bloeddrukcontrole
- • Psychische klachten: Lichte depressie, angst, rouwverwerking
- • Kleine medische handelingen: Wondverzorging, hechtingen verwijderen
- • Coördinatie van zorg: Verwijzingen naar specialisten, thuiszorg regelen
- • Toegankelijkheid: Huisbezoeken, telefonisch spreekuur, avond/weekend via huisartsenpost
Wanneer is de huisarts voldoende?
Voor de meeste gezondheidsproblemen is de huisarts het beste aanspreekpunt:
- Eenvoudige, duidelijke klacht (keelpijn, oorontsteking)
- Controles van bekende aandoeningen (diabetes check, bloeddruk)
- Eenmalige klachten die snel verbeteren
- Acute problemen die directe hulp vereisen
De rol van de geriater: specialist in ouderenzorg
Een geriater is een medisch specialist die is gespecialiseerd in de gezondheidszorg voor ouderen. Ze hebben jarenlange extra opleiding gevolgd in ouderengeneeskunde.
Wat maakt de geriater anders?
- • Holistische benadering: Kijkt naar medisch, psychisch, sociaal én functioneel aspect
- • Complexiteit als specialisme: Expert in meerdere aandoeningen tegelijk (multimorbiditeit)
- • Medicatie-expert: Gespecialiseerd in polyfarmacie (veel medicijnen tegelijk)
- • Veel tijd per patiënt: 45-60 minuten voor uitgebreid onderzoek
- • Multidisciplinair team: Werkt met psychologen, fysiotherapeuten, ergotherapeuten, diëtisten
- • Focus op zelfredzaamheid: Behoud van zelfstandigheid en kwaliteit van leven
- • Geavanceerde diagnostiek: Uitgebreid geheugenonderzoek, valrisico-evaluatie, functionele assessments
Wat doet de geriater specifiek?
🧠 Cognitieve problematiek
Uitgebreid geheugenonderzoek, diagnostiek van dementie, onderscheid tussen normale veroudering en pathologie, behandeling cognitieve stoornissen.
🏃 Mobiliteit en valpreventie
Valrisico-evaluatie, balanstesten, loopanalyse, medicatie-aanpassing tegen duizeligheid, advies over hulpmiddelen.
💊 Polyfarmacie-management
Kritische beoordeling van alle medicijnen, stoppen onnodige medicatie, voorkomen bijwerkingen en interacties, vereenvoudigen medicatieschema.
📉 Achteruitgang en kwetsbaarheid
Onderzoek naar oorzaken van functionele achteruitgang, behandeling onderliggende problematiek, preventie verdere achteruitgang.
🔄 Complexe multimorbiditeit
Meerdere aandoeningen tegelijk (hart, longen, nieren, cognitie), onderlinge beïnvloeding, geïntegreerd behandelplan.
Wanneer naar de huisarts, wanneer naar de geriater?
De huisarts is altijd je eerste aanspreekpunt. Zij beslissen of een verwijzing naar de geriater nodig is.
Situaties waarbij de huisarts doorverwijst naar de geriater:
| Situatie | Waarom geriater? |
|---|---|
| Geheugenklachten | Uitgebreid neuropsychologisch onderzoek, dementie-diagnostiek, MRI-beoordeling |
| Herhaaldelijk vallen | Multifactoriële valrisico-analyse, balans- en looptesten, medicatie-review |
| Polyfarmacie (4+ medicijnen) | Expert in medicatie-interacties, stoppen onnodige medicijnen, schema vereenvoudigen |
| Meerdere aandoeningen tegelijk | Gespecialiseerd in complexiteit, integrale benadering, onderlinge beïnvloeding |
| Plotselinge achteruitgang | Uitgebreid onderzoek naar onderliggende oorzaken, functionele beoordeling |
| Bijwerkingen medicatie onduidelijk | Expertise in medicatieproblematiek bij ouderen, alternatieven zoeken |
| Dagelijks functioneren beïnvloed | Functionele beoordeling, ergotherapie, hulpmiddelen, thuiszorg-advies |
Voorbeelden van concrete situaties:
✓ Huisarts is voldoende:
- • Verkoudheid, keelpijn, oorontsteking
- • Jaarlijkse bloeddrukcontrole bij stabiele hypertensie
- • Diabetescontrole zonder complicaties
- • Griepprik, vaccinaties
- • Lichte slaapproblemen
- • Recept herhaalmedicatie
→ Verwijzing naar geriater:
- • Mevrouw (78) valt regelmatig, gebruikt 7 medicijnen, duizelig bij opstaan
- • Meneer (82) vergeet steeds meer, verdwaalt in bekende omgeving, familie maakt zich zorgen
- • Mevrouw (75) heeft diabetes, hartfalen, nierproblemen en wordt steeds zwakker
- • Meneer (80) plotseling verward, gewichtsverlies, afglijden in zelfzorg
- • Mevrouw (85) 5 verschillende specialisten, niemand kijkt naar het totaalplaatje
Hoe werken huisarts en geriater samen?
De huisarts en geriater vervangen elkaar niet, maar vullen elkaar aan. Ze werken nauw samen voor optimale zorg.
Het verwijzingsproces stap voor stap:
Bezoek huisarts
Je bespreekt je klachten met de huisarts. Zij doen eerste onderzoek en beoordelen of verwijzing nodig is.
Verwijsbrief
Huisarts schrijft een verwijsbrief naar de geriater met medische geschiedenis, klachten en vraagstelling.
Afspraak geriater
Je krijgt uitnodiging voor eerste afspraak bij de geriater (meestal 2-8 weken wachten).
Onderzoek en behandeling
Geriater doet uitgebreid onderzoek, stelt diagnose en behandelplan op.
Verslag naar huisarts
Geriater stuurt uitgebreid verslag met bevindingen, diagnose en adviezen naar huisarts.
Vervolgzorg
Huisarts voert adviezen uit. Bij complexe zaken blijf je onder controle van geriater, bij stabiele situatie terug naar huisarts.
Wie doet wat in de samenwerking?
👨⚕️ Huisarts:
- • Eerstelijns zorg en opvang acute problemen
- • Herhaalmedicatie voorschrijven
- • Controles chronische aandoeningen
- • Coördinatie thuiszorg
- • Uitvoeren adviezen van geriater
- • Toegankelijk aanspreekpunt
👴 Geriater:
- • Diagnostiek complexe problematiek
- • Medicatie-optimalisatie (polyfarmacie)
- • Behandelplan opstellen
- • Multidisciplinaire inzet (psycholoog, fysio)
- • Adviezen naar huisarts
- • Periodieke controles bij complexe patiënten
Directe vergelijking: huisarts vs geriater
| Aspect | Huisarts | Geriater |
|---|---|---|
| Opleiding | Geneeskunde + 3 jaar huisartsopleiding | Geneeskunde + 6 jaar specialisatie geriatrie |
| Doelgroep | Alle leeftijden (0-100+) | 65+ (ouderen) |
| Spreekuurtijd | 10 minuten | 45-60 minuten |
| Type klachten | Algemeen, eenvoudig tot matig complex | Complex, meerdere problemen tegelijk |
| Toegankelijkheid | Direct, geen verwijzing | Verwijzing nodig |
| Locatie | Huisartsenpraktijk (wijk) | Ziekenhuis/polikliniek |
| Wachttijd | Zelfde/volgende dag | 2-8 weken |
| Multidisciplinair team | Beperkt (praktijkondersteuner) | Uitgebreid (psycholoog, fysio, ergo, diëtist) |
| Kosten | Basispakket zorgverzekering | Basispakket (na verwijzing) |
Veelgestelde vragen over huisarts vs geriater
Wat is het belangrijkste verschil tussen een huisarts en een geriater?
Een huisarts is generalist voor alle leeftijden en behandelt veelvoorkomende aandoeningen. Een geriater is specialist in ouderengeneeskunde en behandelt complexe, vaak meervoudige gezondheidsproblemen bij 65-plussers. De geriater kijkt naar het totaalplaatje: medisch, psychisch, sociaal en functioneel. De huisarts is je eerste aanspreekpunt; de geriater wordt ingeschakeld bij complexe problematiek.
Wanneer verwijst de huisarts door naar een geriater?
De huisarts verwijst door bij: meerdere aandoeningen tegelijk (multimorbiditeit), polyfarmacie (4+ medicijnen met bijwerkingen), geheugenklachten die onderzoek vereisen, herhaaldelijk vallen zonder duidelijke oorzaak, plotselinge achteruitgang, complexe medicatieproblematiek, of wanneer dagelijks functioneren sterk beïnvloed wordt. De geriater doet uitgebreid onderzoek dat de huisarts niet kan bieden.
Kan ik rechtstreeks naar een geriater zonder verwijzing?
Nee, voor een geriater heb je altijd een verwijzing nodig van je huisarts. Dit is om twee redenen: 1) De huisarts kent je medische geschiedenis en kan beoordelen of een geriater nodig is, 2) Verwijzing zorgt dat de zorgverzekering de kosten vergoedt. Uitzonderingen zijn privéklinieken, maar die worden meestal niet vergoed.
Vervangt de geriater mijn huisarts?
Nee, de geriater vervangt je huisarts niet. De huisarts blijft je hoofdbehandelaar voor algemene klachten (verkoudheid, bloeddrukcontrole, etc.). De geriater is consultant die op specifieke momenten wordt ingeschakeld voor complexe ouderdomsproblematiek. Ze werken samen: de geriater stuurt altijd een verslag naar de huisarts en geeft adviezen die de huisarts uitvoert.
Hoe lang duurt een verwijzing naar de geriater?
Wachttijden variëren van 2-8 weken, afhankelijk van de regio en urgentie. Bij spoed (acute verwardheid, ernstige achteruitgang) kan de huisarts een spoedverwijzing maken voor snellere intake. Sommige ziekenhuizen hebben langere wachttijden; vraag je huisarts naar alternatieven in andere ziekenhuizen of klinieken.
Wat zijn de voordelen van een geriater boven alleen de huisarts?
Voordelen: uitgebreide tijd (1 uur vs 10 minuten), gespecialiseerde kennis van ouderdomsziekten, multidisciplinair team (psycholoog, fysiotherapeut, ergotherapeut), geavanceerde diagnostiek (geheugenonderzoek, valrisico-evaluatie), medicatie-optimalisatie bij polyfarmacie, en focus op behoud van zelfstandigheid en kwaliteit van leven. De geriater heeft meer tijd en expertise voor complexe ouderenzorg.
Conclusie: complementair, niet concurrerend
Huisarts en geriater zijn geen concurrenten, maar complementaire zorgverleners. De huisarts is je vaste ankerpunt voor algemene zorg. De geriater is de specialist die wordt ingeschakeld wanneer de complexiteit van ouderdomsproblematiek meer tijd, expertise en multidisciplinaire aanpak vereist.
Beste van beide werelden: Een goede samenwerking tussen huisarts en geriater zorgt dat je de juiste zorg op het juiste moment krijgt - laagdrempelig en snel bij de huisarts, uitgebreid en gespecialiseerd bij de geriater.
Twijfel je of je klachten geschikt zijn voor de geriater? Bespreek het met je huisarts. Zij kunnen het beste inschatten of verwijzing zinvol is.
Op zoek naar een geriater?
Vind via je huisarts een geriater bij jou in de buurt voor gespecialiseerde ouderenzorg.
Vind een Geriater